اارائه و پیاده‌سازی الگوی تعیین نوع هواپیمای خلبانان مبتنی بر فاکتورهای آنتروپومتریک

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه هوایی شهید ستاری

2 دانشیار دانشکده مهندسی هوافضا دانشگاه علوم و فنون هوایی شهید ستاری

3 استادیار مهندسی صنایع دانشگاه علوم و فنون هوایی شهید ستاری

4 دانشکده پرواز- دانشگاه هوایی شهید ستاری- تهران- ایران

چکیده

یکی از حوزه‌های مهم در بخش‌های صنعتی دنیا، انسان‌محوری در طراحی‌ها و تخصیص‌ها می‌باشد. یکی از زمینه‌های اصلی علمی در این مقوله، علم ارگونومی، آنتروپومتری و بیومکانیک شغلی بوده که توجه زیادی را در این عرصه به خود معطوف کرده است. به‌رغم سابقه بیش از 2 قرن از ظهور این علوم در دنیا و پژوهش‌های متعدد انجام‌شده در این زمینه، تاکنون حتی پژوهشی عمومی برای کاربست ظرفیت‌های این علوم حیاتی در عرصه هوانوردی ایران انجام‌نشده و یا در صورت انجام به ثبت نرسیده است. ازآنجاکه یکی از فاکتورهای مهم موفقیت و کاهش سوانح پروازی، در نظرگرفتن تناسب فیزیکی خلبانان با فضای داخلی کابین هواپیمای مربوطه است ولیکن از شاخص‌ها و فاکتورهای آنتروپومتریک در تعیین هواپیمای خلبانان در پژوهش‌های پیشین و محیط‌های عملیاتی، غفلت شده و اولویت تعیین هواپیما و محل خدمتی خلبانان، تنها بر اساس معدل علمی و حداکثر ترکیب معدل علمی و عملی صورت می‌پذیرد، لذا در این پژوهش تلاش شده است که با رویکردی ترکیبی از شاخص‌های یادشده و فاکتورهای آنتروپومتریک در یک مسئله واقعی، ضمن رفع شکاف پژوهشی یادشده به حل مسئله تعیین اولویت خلبانان برای یک هواپیمای منتخب پرداخته شود. برای رسیدن به این هدف، ابتدا تلاش می‌شود با مروری بر مبانی و پیشینه پژوهش‌های انجام‌شده در این حوزه در دنیا، شاخص‌های مؤثر انتخاب‌شده و سپس با بررسی استانداردهای مرتبط با وضعیت حداقلی و حداکثری قابل پذیرش این شاخص‌ها برای تعدادی هواپیمای منتخب مشخص گردیده است.

کلیدواژه‌ها

مراجع

  • Izzuddin Romli, A. Nabilla Asmadi, N. Dasuki “Ergonomics Study of Vertical Seat Design for Standing Cabin Concept in Commercial Transport Aircraft” International Review of Aerospace Engineering 8(3):17-22 · June 2015
  • Izzuddin Romli, N. Ozve Aminian” Ergonomic Analysis of Aircraft Passenger Seat: A Malaysian Case Study”  International Journal of Pure and Applied Mathematics 119(15):3749-3754 · January 2018
  • Ozve Aminian, F. Izzuddin Roml”Ergonomics assessment of current aircraft passenger seat design against Malaysian anthropometry data” International Journal of Engineering & Technology, 7 (4.13) (2018) 18-21
  • Ionuţ, C. Î. M. P. I. A. N. (2011). Ergonomic design of aircraft cockpit. Journal of Industrial Design and Engineering Graphics, 6(1), 25-28.
  • Jens Alfredson, Rikard Andersson, “Managing Human Factors in the
    Development of Fighter Aircraft”, (igi-global.com/chapter/managing-human-factors-developmentfighter/55969)
  • پورقاسمی علی (1380)، مهندسی عوامل انسانی در برنامه‌ریزی تولید، فصلنامه تدبیر، شماره 119، 71-68.
  • Nolen-Hoeksema, Susan, Fredrickson, Barbara L., Loftus, Geof. (2009). "Atkinson & Hilgard's Introduction to psychology, 15th".
  • امامقلی زاده مینایی, حاج آقازاده, اللهیاری, تیمور, خلخالی و کرامت. (1395). مطالعه ابعاد آنتروپومتری پا در دانشجویان. مجله ارگونومی, 4(1), 28-38.‎
  • مرتضوی محمدرضا, رییسی کامران, هاشمی سیدحامد (1395)، ایجاد یک شاخص عددی جهت اندازه‌گیری میزان بارکاری در شبیه‌ساز وظایف خلبان، فصلنامه ارگونومی، زمستان 95، صص 24 –
  • مصطفایی مریم، نصیری پروین، بهزادی محمد حسن. بررسی وضعیت آلودگی صدا در بخش ایمنی زمینی فرودگاه مهرآباد و ارتباط آن باقدرت شنوایی کارکنان. بهداشت و ایمنی کار . ۱۳۹۴; ۵ (۲) :۲۳-۳۴
  • ZEHNER, G.F. and J.A. Hudson, Body Size Accommodation in USAF Aircraft, Technical Report AFRL-HE-WP-TR-2002-0118, Crew System Interface Division, Human Effectiveness Directorate, Wright-Patterson AFB, OH, January 2002.
  • مرادی مصطفی (1398)، «ارائه و پیاده‌سازی الگوی تعیین نوع هواپیمای خلبانان مبتنی بر فاکتورهای آنتروپومتریک برای کاهش سوانح هوایی»، پایان‌نامه کارشناسی ارشد مهندسی هوافضا (سوانح)، دانشگاه علوم و فنون هوایی شهید ستاری، تهران، ایران.
  • اصغرپور، محمد جواد (1397)، تصمیم‌گیری‌های چند معیاره، انتشارات دانشگاه تهران.
  • مؤمنی، منصور؛ شریفی سلیم علیرضا (1394)، مدل‌ها و نرم‌افزارهای تصمیم‌گیری چند شاخصه، انتشارات دانشگاه تهران.
  • Shannon C E (1948) A mathematical theory of communication. Bell System Technical Journal. 27(379): 623.
نشریه علمی پژوهشی مهندسی هوانوردی
دوره 23، شماره 1
خرداد 1400
صفحه 18-32

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 25 تیر 1400
  • تاریخ پذیرش: 01 شهریور 1400

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار