مدلسازی سوانح هوایی ناشی از دست دادن کنترل پرواز بالگرد با استفاده از رویکرد مبتنی بر حالت

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 ایران، تهران، دانشگاه هوایی شهید ستاری، دانشکده هوافضا، گروه دینامیک پرواز و کنترل

2 دانشکده مدیریت و حسابداری، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران

3 کارشناسی ارشد سوانح هوایی، دانشکده پرواز، دانشگاه هوایی شهید ستاری، تهران، ایران

چکیده

دراین مقاله به مهمترین دلایل وقوع سوانح هوایی بالگرد پرداخته شده‌است. برای بررسی این سوانح ازداده‌های سوانح هوایی که درایران به وقوع پیوسته وهمچنین داده‌های موجوددرسازمان ایکائواستفاده گردید.تاکنون تلاش‌های تحقیقاتی بسیاری برای درک دلایل وقوع سوانح انجام‌ شده‌است که بسیاری ازآن‌هاازگزارشات وداده‌های سازمان هوانوردی بین‌المللی،ایکائو،استفاده می‌کنند.متأسفانه،درحالی‌که این مطالعات انواع مختلفی ازعوامل سوانح رخ داده رامعرفی می‌کنند(مانند،از دست دادن کنترل پرواز)،امااکثرآن‌هانمی‌توانند علت اصلی بروزاین سوانح راشناسایی کنند.در کشورماتلاش‌های مختلفی دراین زمینه انجام شده امامورد توجه اساسی قرارنگرفته‌است،که این موردسبب شده‌است تانتایج روشن وقابل استنادچندانی ازدلایل اصلی سوانح درایران دردسترس نباشد.همچنین سوانح هوایى درایران به ویژه دردودهه اخیر کاهش معنى دارى رادر تعداد سوانح ویا تلفات ناشى از آن‌ها نشان نمى‌دهدکه این امر موجب بروز نگرانی‌هایی شده‌است. در این مقاله برای درک بهتر دلایل وقوع سوانح، یک رویکرد مبتنی بر حالت برای بررسی شکاف‌های منطقی موجود یا موارد نادیده گرفته شده ارائه می‌شود. به این منظور در نرم‌افزار استاتیستیکا یک برنامه نوشته شده که به‌طور خودکار حالت‌ها، نشانه‌ها و کدهای اطلاعات مربوط به سوانح را در پایگاه داده شناسایی کرده و سوابقی که به‌طور بالقوه پر از اشتباهات است را مورد بررسی قرار می‌دهد. تجزیه و تحلیل مبتنی بر حالت نشان می دهد پرت شدن حواس خلبانان به اشیاء محیط اطراف اغلب باعث از دست دادن کنترل پرواز شده است (16.7%) که به‌طور مستقیم از تجزیه و تحلیل‌های معمولی قابل تشخیص نیست. در روش ارائه شده از مدلسازی مبتنی بر حالت استفاده شده که روشی نوین در این حوزه است همچنین ابزار یادگیری ماشین برای دستیابی به نتایج مطلوب‌تر بکار رفته‌است.

کلیدواژه‌ها


  • Harris, F. D. (2012). Introduction to Autogyros, Helicopters, and Other V/STOL Aircraft Volume II: Helicopters. NASA/SP–2012-215959 Vol II, Moffett Field, CA, October 2012.
  • United States Joint Helicopter Safety and Analysis Team, (2017). The Compendium Report: The US JHSAT Baseline of Helicopter Analysis. Fairfax, VA: International Helicopter Safety Team.
  • Manwaring, J. C., Conway, G. A., and Garrett, L. C. (1998). Epidemiology and Prevention of Helicopter External Load Accidents. Journal of Safety Research, Vol. 29(2), pp. 107- 121.
  • DeVoogt, A. (2018). Fatalities in General Aviation: From Balloons to Helicopters. Forensic Pathology Reviews. Edited by E. E. Turk, Vol. 6, New York, NY, Springer  Science and Business Media, pp. 169–179.
  • Atkinson, B., and Irving, P. (2018). An analysis of accidents involving UK civil registered helicopters during the period 1976-1993. CAA/913 V/14. 95, 2018.
  • منصور،جهانگیر،( 1381 ) حقوق بین الملل هوایى، تهران- نشرفروزش
  • Cohen, B., Cassell, R., and Smith, A. (1999). Development of an Aircraft Performance Risk Assessment Model. Digital Avionics Systems Conference. IEEE
  • جنانی، سید محمد( 1387 ). چگونگی کاهش خطای پروازی خلبانان هواپیماهای ترابری نهاجا ، پایان نامه کارشناسی ارشد، دافوس آجا.
  • عوامل موثر در سوانح هوایی )دستورالعمل جامع بررسی سوانح هوایی و غیر هوایی( مولف داودنجفی پور شرکت پشتیبانی و نوسازی هلیکوپتر ایران، چاپ اول زمستان 1395.
  • Harel, D. (1987). Statecharts: A Visual Formalism for Complex Systems. Science of Computer Programming, Vol. 8, pp. 231–274.
  • Smith, A., Rick Cassell, Y. E., Sleep, B., and Cohen, B. (2000). Feasibility Demonstration of an Aircraft Performance Risk Assessment Model. Philadelphia, PA: IEEE.
  • Fogarty, G.J., Saunders, R. (2000). Developing a model to predict aircraft maintenance performance. Proceedings of 10th international symposium on aviation psychology, Columbus, OH, 2000.
  • Leveson, N. G. (2016). Rasmussen’s legacy: A paradigm change in engineering for safety. Applied Ergonomics, in press, http://dx.doi.org/10.1016/j.apergo.2016.01.015
  • Rasmussen, J. (1997). Risk management in a 2 dynamic society: A modelling problem. Safety Science, Vol. 27(2/3), pp. 183–213.
  • Reason, J. (1997). Managing the Risk of Organizational Accidents. Surrey, UK: Ashgate Publishing; 1997
  • موسى زاده،رضا( 1378 ) حقوق بین الملل عمومى 1و 2،چاپ دوم،دفتر مطالعات سیاسى و بین المللى وزارت امور خارجه،
  • نایبی، علیرضا، مطالعه روش فعلی بررسی سوانح هوایی نظامی و ارایه روشی نو با استفاده از آخرین دستاوردهای موجود. پایاننامه کارشناسی ارشد، مرکز تحصیلات تکمیلی، دانشگاه علوم و فنون هوایی شهید ستاری، تهران، ایران، اسفند ماه 1392
  • آئین نامه بررسی سوانح و حوادث هوایی آیین نامه 113 سازمان هواپیمایی کشوری ایران، 1390.
  • Rao, A. H., & Marais, K. (2020). A state-based approach to modeling general aviation accidents. Reliability Engineering & System Safety, 193, 106670.
  • Rao, A. H. (2016). A new approach to modeling aviation accidents.
  • Majumdar, N. (2019). A State-based Approach for Modeling General Aviation Fixed-wing Accidents (Doctoral dissertation, Purdue University Graduate School).
  • Houston, S. J., Walton, R. O., and Conway, B. A. (2012). Analysis of General Aviation Instructional Loss of Control Accidents. The Journal of Aviation/Aerospace Education and Research, Vol. 22, No.1, 2012, pp. 35–49.
  • Fala, N., and Marais, K. (2016). Detecting Safety Events during Approach in General Aviation Operations. AIAA AVIATION, 16th AIAA Aviation, Technology, Integration, and Operations Conference, AIAA Paper 2016-3914, Washington, D.C., June 2016.
  • Gavrilovski, A., Mavris, D.N. (2015). A Model-Based Approach for Event Definition in Support of Flight Data Monitoring. 41st European Rotorcraft Forum, Munich, Germany, September 2015.
  • Cline Ph D, P. E. (2021). Human Error Analysis of Helicopter Emergency Medical Services (HEMS) Accidents Using the Human Factors Analysis and Classification System (HFACS). Journal of Aviation/Aerospace Education & Research, 28(1), 43-62.
  • Rao, A. H., & Marais, K. (2020). A state-based approach to modeling general aviation accidents. Reliability Engineering & System Safety, 193, 106670.
  • Ernst, J. M., Ebrecht, L., & Korn, B. (2021). Virtual Cockpit Instruments—How Head-Worn Displays Can Enhance the Obstacle Awareness of Helicopter Pilots. IEEE Aerospace and Electronic Systems Magazine, 36(4), 18-34.